Dead Poets Society (1989)

Eén van de allerbeste prestaties van Robin Williams in een film van Peter Weir, die ook nu een goed werk aflevert en op het niveau zit van wat ik reeds voorheen van die man appriciëerde ("Witness", "The Way Back", "Master and Commander",...). Film brengt het verhaal van een groep kostschooljongens die tegen de strenge en stijve tradities en richtlijnen van de school in, door een leraar worden geörienteerd naar het vooropstellen van een eigen mening en visie op mensen en dingen. In het middenstuk dreigt de film even af te glijden naar wat ordinair coming-on-age maar ondertussen zijn er schitterende scènes geweest (de "rip-it"- scène, de "op de bureau"- scène...). Ook het slot maakt indruk en uiteindelijk is het ook zo dat, naast een weergaloze Williams, al die jonge gasten voor degelijke en geloofwaardige acteerprestaties zorgen.

Sterk. Bij herziening komt met name de lange speelduur minder goed uit de bus. Weir heeft lange tijd nodig om de benauwende sfeer van de overgedisciplineerde school te schetsen en ook de manier waarop hij zijn jongens onder begeleiding van de non-conformistische Williams het leven laat proeven en plukken verloopt stapvoets. Maar goed, als het verloop bekend is, voelen de stapjes misschien wat klein, ik kan me herinneren dat ik vroeger juist met ieder stapje, ieder gedicht en iedere onderneming het vurig verlangen van de jongens voelde ontbranden. Naast de aansporing van hun docent, voelt ook hun onderlinge dynamiek daarbij erg geloofwaardig. Vooral de wisselwerking tussen kamergenoten Neil en Todd sprankelt en prikkelt. Als de film je via de eigenzinnigheid van Williams, door het poortje van de poëzie naar het echte leven, de heimelijke vrijheid en het genot weet mee te slepen, zal de pay-off van hét moment de lange speelduur wel rechtvaardigen. Doet het dat niet, zit je waarschijnlijk naar een dozijn malloten te kijken die op hun bureautjes staan. Mij pakt het nog altijd. Niet meer zo intens als bij de eerste kijkbeurt (toen ik ongeveer de leeftijd van de jongens had), maar nog altijd predikt de film iets waar ik achter sta. En vormt het zelf de inspiratiebron, die in de film zo levendig verbeeld wordt als leraar Keating. 4*

Een film die ooit wel eens meer indruk maakte, desondanks nog altijd een degelijk drama. Boeiend is de setting van jaren '60 kostschool, een tijd en plaats waar vooral oude regels en ijzeren tucht regeert. Iets wat thuis nog eens dunnetjes door de ouders wordt overgedaan, in het geval van Perry uiteraard. Williams is bij voorbaat al een vreemde eend in de bijt, die sowieso binnen het conservatieve wereldje al teveel buiten de lijntjes kleurt. Toch weet hij met zijn innemende aanpak de jongens meer dan te raken en stuurt in dit geval op eigen identiteit en bewustwording aan, en niet de eenheidsworsten die de school er van maakt. In de film botsen uiteraard de ontluikende pubers met hun hunkering naar de wereld versus het stugge regime, maar ook de 'vrije denker' Keating. Een verschil dat zo nu en dan op subtiele wijze en met een knipoog gebracht wordt. Drama is zonder drama geen drama en dus eist alle 'oproer' een zware tol met de vraag wie daar nu verantwoordelijk is. Williams is schuldbewust, hoewel kort komt de zelfmoord en reactie van de familie best intens over. Dead Poets Society is een degelijk drama met een beheerste en overtuigende Williams. De jongens doen het op hun beurt ook allen prima. Toch weet de film de snaar die hij vroeger raakte niet meer te vinden.