Sciuscià (1946)

Ongelooflijk straffe film waarin het jeugdgerecht uit vervlogen Italiaanse tijden aan de kaak wordt gesteld. Het start als een vrij mak drama, met leuke beelden van twee jongens op een paard op een zonnige dag (bijna in de sfeer van Pippi Langkous), maar dan breekt de hel los in naturalistische stijl. Het grootste deel van de film speelt zich verder af in een jeugdinstelling/gevangenis waar het niet prettig toeven is. Prima hoofdrollen voor de jongens, maar ook de rest van de cast speelt naturel. Als kijker wordt je als het ware opgenomen in de meute. In de loop van het verhaal wordt de sfeer almaar grimmiger tot het kookpunt bereikt wordt met een aangrijpende finale, en een poëtisch eindshot er bovenop. Wie bij deze film onbewogen blijft, moet maar eens een hartchirurg raadplegen.

Merkwaardig personage, die Vittorio De Sica. Als acteur zie ik hem als de flamboyante, charismatische verschijning, doorgaans in romantische komedies. Als regisseur kadert hij ook in het neo realisme, waarbij dit tragische "Sciuscia" in de rij plaats neemt van "Ladri di Bicicletta", "Miracolo a Milano", "Umberto D".... Meteen ook een film over straatkinderen die, door armoede gedreven en drang naar een beter leven, steeds dieper in de afgrond belanden en waarbij - en dit is zeer belangrijk in deze intrieste film - gezagdragers als politiemensen, opvoeders, gevangenispersoneel tot rechters toe, baden in onverschilligheid en niets ondernemen om de toestand van deze kinderen te verbeteren, integendeel.

Mijn lijstje De Sica wordt verder en verder opgevuld. Allen of vaak draaien ze rond hetzelfde thema van maatschappelijk onrecht of achterstelling. Aan de hand van zijn films tracht hij maatschappelijk problemen aan de kaak te stellen zonder echt sentimenteel te zijn. Hij slaagt er wel in bepaalde thema's onder de aandacht te brengen. Het plot is sowieso schrijnend en om de vele straatkinderen waarvan velen onder hen wees zijn, bekommert zich niemand. Bij een al dan niet vermeend misdrijf worden ze opgesloten in een jeugdgevangenis. Frappant was die scène in de rechtbank waarbij die ene advocaat amper iets te zeggen had. Centraal staat toch wel de vriendschap tussen de twee jongens en de pogingen om daar een wig tussen te steken. Een sterk dramatisch einde