The Red Shoes (1948)

Ik heb niet veel met ballet. Maar dit vond ik helemaal geweldig. Ook een mooie eerste kennismaking met het werk van Powell en Pressburger. Als ik een minpunt aan de film zou moeten noemen, is dat het toch net wat te lang duurt allemaal. Het voelt wat té uitgerekt allemaal. Een verhaal over liefde en obsessie. Voor een persoon of een vorm van kunst. Het moeten kiezen tussen wat je het meest lief hebt is een keuze die je gewoon niet kunt en/of wilt maken. Powell en Pressburger laten dat op een fantastische manier zien. Ook het verhaal wordt erg goed gebracht. Geld ook voor de romance en de voorstellingen natuurlijk Hoogtepunt van de film is natuurlijk de voorstelling van The Red Shoes. Ik heb echt met verbazing zitten kijken. Zag er erg mooi uit. Vooral mooi hoe de voorstelling in het surrealistische overgaat. De film is ontzettend mooi geschoten door Jack Cardiff, en dit is Technicolor op zijn best. Erg mooi kleuren pallet. Qua production design ook erg sterk. Muziek wisselt een beetje. Vaak een mooie score, al zitten er ook een aantal mindere stukken tussen. Acteerwerk van Shearer is toch best goed, zeker gezien ze niet veel/geen ervaring op het gebied van acteren. De rest van de dansers doen het ook goed. Goring is erg goed als componist die zijn big break krijgt. Maar degene die de show steelt is toch wel Anton Walbrook. Wat een geweldige nare, obsessieve man speelt hij hier. Fantastische prestatie. Erg goede film. Zowel in vertelling als op audio/visueel gebied.

Het balletmilieu kent een tegenstelling tussen sprookjesachtige voorstellingen op het podium en een streng regime met bijhorende conflicten achter de coulissen. Moira Shearer was een echte ballerina die deze rol als een uitstapje zag. Deze rougette is wellicht de beste danseres die ooit in een hoofdrol op het witte doek te zien was. Voor acteren had ze blijkbaar een natuurtalent. Sergei Diaghilev vormde een inspiratiebron. Léonide Massine, die de choreograaf Ljubov speelt, had een verleden als choreograaf en minnaar van de oprichter van de Ballets Russes. De impresario Lermontov (Anton Walbrook) lijkt op hem. Hij stelt zich op als een soort Mephistopheles die wil dat Vicky haar ziel te verkoopt in ruil voor eeuwige roem. De componist (Marius Goring) zit met het dilemma of hij programmatische muziek wil schrijven in dienst van het ballet of absolute muziek die op zichzelf staat. Het sprookje van Andersen wordt symbolistisch benaderd. De rode schoentjes, holle voorwerpen, staan symbool voor vrouwelijkheid en fatale passie. Het centrale ballet is surrealistisch. Ze danst met een krant die tot leven komt en van gedaante verandert, ze maakt een vrije val en wordt omringd door groteske figuren. De onwaarschijnlijke ontknoping past bij deze dromerige stijl. Haar zelfmoord wordt voorafgeschaduwd wanneer de stoomtrein een lawaaierige passage maakt in een vroege scène. Shearers vuurrode haar en sproeten gaan perfect samen met de schoentjes in technicolor. Een paar keer worden versnelde beelden gebruikt, zoals wanneer ze kort voor het einde die trap af loopt. Een vondst is de slotvoorstelling met het spotlicht op een lege plek, die haar afwezigheid extra doet voelen.

Na een uur dacht ik ongeveer 2* te moeten gaan uitdelen, vanwege de overdreven theatraliteit van het verhaal en de vertolkingen. Dat Powel en Pressburger geen grote vertellers zijn wist ik al langer, maar hier lijkt het soms wel alsof je naar een animatiefilm van Disney aan het kijken bent. Of het lijkt misschien nog wel meer op een stille film met dialoog. De balletuitvoering net over de helft is echter niet minder dan magnifiek, niet alleen als ballet (qua mise-en-scene bijvoorbeeld) maar vooral filmisch. Prachtig spel van kleur, cameravoering en montage. Dan blijkt ook dat The red shoes zelf een soort opera-ballet is, waar de overdreven expressie bij hoort. Daarom toch een zeer geslaagde film, in mijn ogen ook heel wat beter dan het veel geroemde A matter of life and death.