Chocolat (1988)

Een jonge vrouw keert terug naar het Afrikaanse land waar ze, als enig dochterje van een koloniaal echtpaar, haar jeugd doorbracht en de film is dan ook, op het begin en het slot na, volledig gewijd aan die periode. Naast een zekere band die ontstaat tussen het kind en de boy van de familie (tenslotte is hij veruit de voornaamste die ze zich herinnert), is de sfeerschepping rond de maatschappelijke verhoudingen tussen blank en zwart toch het hoofdthema van deze film die op één scene na een rustig verloop kent. De dominantie van blanken, de afstandelijkheid en de opgelegde onderdanigheid van de zwarten wordt duidelijk, zonder echte extreme, schokkende beelden benadrukt. Een scène als typisch voorbeeld is de zwarte vrouw die geduldig op de grond, naast het bed, wacht op haar baas, wel beseffend dat ze voor andere doeleinden straks wel in dat bed zal liggen. Goede film, wellicht te rustig gebracht - en mogelijks dus waarheidsgetrouwer - om meer kijkers te lokken en te imponeren.

De film zou semi-autobiografisch zijn en laat zien hoe een klein, blank meisje – dochter van de gouverneur in Noord-Kameroen – leefde in koloniaal Afrika. Helaas gebeurt er niets in de film, behalve dat de zwarte bedienden de hele tijd rond worden gecommandeerd door met name de vrouw van de gouverneur in haar grote huis. Het is duidelijk een ongemakkelijke, ietwat belachelijke en onhoudbare situatie dat bleekneuzen uit een ver land de baas spelen over de inheemse Afrikanen van wie ze geheel afhankelijk zijn, en ook de blanken beseffen er goed dat ze op een dag verjaagd zullen worden. Het thema is de scheiding tussen blank en zwart (de horizon-metafoor: waar hemel en aarde elkaar raken kan nooit worden bereikt): de vrouw en de bediende voelen zich seksueel tot elkaar aangetrokken maar mogen elkaar natuurlijk niet aanraken en omgekeerd voelt die bediende zich ongemakkelijk als een ‘gekke’ blanke zich in zijn kringen van de zwarte arbeiders beweegt. Het dochtertje commandeert natuurlijk ook (dat is sowieso eigen aan kinderen) maar raakt natuurlijk ook gehecht aan de bediende die de hele dag met haar optrekt, zodat zij de ambivalente houding uitdrukt en al naar de omkering in de toekomst wijst. Dat is allemaal prima maar omdat er qua verhaal niets gebeurt (het is slechts een herinnering van de regisseur hoe haar kindertijd was), komen steeds nieuwe blanke mensen op bezoek om het ‘verhaal’ gaande te houden of zo maar dat kan niet verhullen dat het verhaal en thematiek te dun is voor een speelfilm en de film daarom gewoon saai is.