Aladdin (1992)

“I'm history! No, I'm mythology! Nah, I don't care what I am. I'm free-hee!” Nog steeds één van mijn favoriete animatiefilms. Alles wat animatiefilms van Disney zo interessant en vermakelijk maakt om naar te kijken zit hier in. Sterke personages, schitterende animatie, leuke humor, heerlijke muziek, drama, spanning en zelfs wat romantiek. Met uiteraard een feel good einde. Alle stemacteurs zijn uitstekend, maar Robin Williams als Genie springt er wel uit. Al zijn scènes zijn goud. Met perfecte bijpersonages als Abu, Iago, Sultan en bad guy Jafar. En ik ben nog steeds een beetje verliefd op Princess Jasmine, één van de beste vrouwelijke personages die uit de stal van Disney is gekomen.

Als kind heb ik deze film vele malen gezien in het Nederlands; nu was het tijd voor de Engelse versie, die ik in tandem met de live action heb gezien. Duidelijk is dat dit pre-9/11 gemaakt is en de live-action post-9/11, gezien dat in deze film Allah nog wordt aangehaald, terwijl elke verwijzing naar Allah in de live action film rigoureus verwijderd is. Dit is denk ik de eerste film van Disney waar de moraallesjes over je eigen identiteit vinden hun entree maken. Van mij had dat allemaal niet gehoeven, maar gezegd moet worden dat het redelijk past binnen het plot dat verder loopt als een trein. Er wordt naar mijn gevoel precies de juiste hoeveelheid tijd aan elke scène besteed. Te weinig had voor onduidelijkheden kunnen zorgen, teveel had ervoor kunnen zorgen dat de film gaat hakkelen en haperen, iets waar de live action duidelijk last van heeft. Een belangrijke rol is natuurlijk de geest, die erg goed gedaan is door Robin Williams, al moet ik zeggen dat in de Nederlandse versie Pierre Bokma ongeveer eenzelfde soort intensiteit en veelzijdigheid in zijn stem laat horen en wat mij betreft dus weinig onder doet voor Williams (ik heb even op YouTube wat Nederlandse fragmenten teruggekeken). Verder had de papagaai Iago ook wel zijn momenten, met name in de scène met de geile flamingo. Jafar ziet er een beetje queer uit, dat is iets dat Disney wel vaker bij de antagonisten deed, bijvoorbeeld ook bij Scar uit The Lion King en dat had wat mij betreft anders gekund. Bij de grot der wonderen zie je er wel aan af dat er van de computer gebruik gemaakt is, maar verder zijn de beelden kleurrijk en actievol. De liedjes zijn verder niet te irritant, waarbij het liedje tijdens de tapijtscène eigenlijk best wel passend is. De film zit uiteindelijk ergens tussen 2,5* en 3* in. Ik rond toch maar naar boven af. 3* dus.

Vanaf de late jaren ‘80 kende Disney een heropleving, met deze vrije bewerking van een sprookje van Duizend-en-een-nacht als een van de hoogtepunten. Oriëntaalse clichés werden aangewend: een fakir op een nagelbed, een zwaardslikker, een bazaar en een harem. Opvallend zijn de heldere lijnen en kleuren, de hagelwitte tanden, de blinkende juwelen, en spectaculaire scènes met veel beweging. De drie belangrijkste menselijke personages - Aladdin, Jasmine en Jafar - hebben een dierlijke metgezel. Deze dieren hebben menselijke eigenschappen, leven mee en zorgen voor een komische noot. Hetzelfde geldt voor het vliegende tapijt. De goede personages dragen meestal blauw en wit; de slechteriken rood en zwart. Goed en kwaad worden ook vertegenwoordigd door twee metalen attributen: de wonderlamp en de slangvormige staf van Jafar, de boosaardige raadgever met het demonische uiterlijk. Jasmine is de mooiste van alle Disneyprinsessen, en ze speelt een actievere rol dan haar voorgangsters. Voor humor zorgt vooral de Geest met z’n vele gedaanteverwisselingen. Een leger aan medewerkers was nodig om tot een indrukwekkend visueel resultaat te komen. Alle fases werden doorlopen, met vroege schetsen, storyboards en livesessies. De dialogen werden opgenomen voordat de beelden bestonden, met een improviserende Robin Williams die heel wat stemmetjes en imitaties in z’n rol van Geest verwerkte. Het is een musical in animatievorm, met een vlotte afwisseling tussen dialogen en passende liedjes. De muziek van Alan Menken zorgt afwisselend voor oriëntalisme, humor en romantiek. Bij elke liefdesscène klinkt het thema van A Whole New World, het duet waarvan de beste versie pas tijdens de aftiteling te horen is, gezongen door Peabo Bryson en Regina Belle. Hoewel voor kinderen bedoeld, blijft vooral de originele Engelstalige versie ook heel leuk voor volwassenen.