Young Mr. Lincoln (1939)

Eerst had ik de film 4 sterren gegeven, maar toch met een halfje verhoogd om dat hij maar blijft nazinderen. Young Mr. Lincoln is Ford op z'n puurst: een prachtig, authentiek voelend stukje 'Americana' over een ware legende. Natuurlijk kan je stellen dat het hoofdpersonage net iets té feilloos is: Abraham Lincoln wordt voorgesteld als een nobele, intelligente boerenjongen met een gouden hart en enorme verbale mogendheden. Maar door de ongelofelijke acteerprestatie van Fonda weet hij z'n personage toch als overtuigend menselijk en down-to-earth te laten overkomen. Ford doet er bovendien goed aan om dit eerbetoon eerder over een persoonlijke triomf van Lincoln te laten handelen, dan te focussen op zijn latere, grootschalige politieke overwinningen. In plaats van het als droog historisch drama voor te stellen, is Young Mr. Lincoln meer een soort betoverende parabel vol van oubollige humor en nostalgische charme. Door de relaxte sfeer van het geheel lijken de daden van het hoofdpersonage bovendien nooit al te hoogdravend of betekenisvol, terwijl ze dat in zuivere essentie wel zijn. De film bestaat hoofdzakelijk uit rechtbank -en andere massascènes, maar het is vooral in de meer serene scènes dat die typische 'Ford magic' naar boven komt.. Ik denk bv. aan de openingsscène bij de rivier, waar Honest Abe zijn roeping leert kennen. Mijn favoriete scène is echter waar hij zijn oprechte liefde uitspreekt voor de Clay-familie en daardoor meteen een soort sociaal statement inneemt: "You folks are just like my folks. I said that to myself the minute I laid eyes on you. My mother would feel right at home with you, Mrs. Clay. I know she would. Sarah, I bet you didn't know I had a sister once, just about your age. Only, she died when her baby was born. And I knew a girl like you Carrie Sue, named Anne. Anne died too.." Ontroerende monoloog, weergaloos gebracht door Fonda in misschien zelfs zijn beste rol.

Een rechtbankwestern rond een jonge Lincoln. Het wil hiermee vooral de rechtvaardigheid van Lincoln neerzetten: Honest Abe. Eerlijk gezegd krijgen we hier een figuur te zien dat evengoed een ander personage kon zijn. Al zullen Amerikanen hier met meer respect naar kijken. 1939 was een ijzersterk filmjaar met Wizard of Oz, Gone with the wind, Stagecoach, Mr. Smith goes to Washigton, Wuthering Heights en Ninotchka (Garbo Laughs!). Young Mr. Lincoln wordt niet meteen in zo'n lijstje opgenoemd, en is toch niet van hetzelfde niveau. Henry Fonda speelde dat jaar ook Frank James (broer van de bekendere Jesse James), een jaar van Amerikaanse historische figuren blijkbaar. Hij doet het op zich wel goed, ik weet toch niet echt hoe Lincoln er zou uit zien. Maar hij trekt de film wel. En op zich is het een boeiend rechtbankdrama geworden. Want eigenlijk draait het helemaal niet rond Lincoln, maar wel de rechtszaak na een vechtpartij. Maar meer is het ook niet.

Henry Fonda perfect als Lincoln. Een film die ervoor kiest om een aantal karaktertrekken van de jonge Lincoln te belichten, die hem op weg hielpen naar zijn uitzonderlijke lotsbestemming. Hij was begaan met de kleine mens, hij kon goed praten, voelde zich op zijn gemak onder de mensen , had een sterk gevoel van rechtvaardigheid, benadert alles op een rationele manier, enzoverder. Fonda zet een uitzonderlijke prestatie neer, en ook zijn gezichtstrekken herinneren sterk aan de Amerikaanse president. Enige nadeel is dat een groot stuk van de film over een moordzaak gaat die voor de rechtbank wordt gebracht, waardoor ik vond dat er tijd verloren ging om nog andere facts te vertellen over Lincoln. Een mooie klassieker verder.