Seppuku (1962)

Een meesterwerk. Het verhaal begint simpel, maar het wordt met elke stap een beetje ingewikkelder als er met een perfecte timing steeds iets nieuws bijkomt. Het beeld, het verhaal, de mimiek van de acteurs en het geluid van hun stemmen vullen elkaar perfect aan. Een van de mooiste voorbeelden van het opbouwen van spanning die ik ooit gezien heb, en een prachtig spel met eer en hypocrisie, huichelarij en waarachtigheid, zwart en wit. Tatsuya Nakadai domineert vrijwel elke scene, zowel in het verhaal als in zijn uitstraling, zijn blik en zijn stem vertellen het verhaal zonder dat je de woorden hoeft te verstaan. Het contrast tussen de tegenwoordige tijd en de flashbacks komen daar perfect in over, en dat komt ook nog eens extra sterk over door het harde zwart-witte contrast waardoor zijn ogen van het scherm spatten. Het zwartwit-materiaal wordt perfect uitgenut, er zijn maar weinig films waarin er zo mooi met licht en donker gespeeld wordt, en waarin de belichting zo mooi is. De scene van het gevecht in de wind is daar wel het hoogtepunt in, maar de rest is nauwelijks minder. Opvallend ook dat deze film zowat 50 jaar geleden gemaakt is, maar op geen enkele manier gedateerd aanvoelt. Zonder overdrijven, echt een tijdloos meesterwerk.

Japanse films die gaan over het samourai tijdperk laat ik meestal links liggen ongeacht of ze 50 jaar geleden of nu gemaakt zijn. Het tijdperk spreekt mij totaal niet aan. De hoge positie in de top 250 of laat ik het beter zeggen; het verschijnen in de top 250 van deze film überhaupt maakte mij toch nieuwsgierig en zette mij aan deze film toch maar te gaan bekijken. Ik moet toegeven dat ik toch meer kreeg dan ik had verwacht. Nu niet direct om de beelden, het acteren en om het verhaal maar vooral om de Japanse erecode van de samourai destijds die in geen enkel opzicht verschilde van de erecode van de Japanse soldaat tijdens de 2e Wereldoorlog. Ook toen werd na de nederlaag door veel Japanners en vooral hun superieuren om de schande uit te wisselen harakiri gepleegd. Er was dus in de ruim 300 jaar aan de Japanse mentaliteit niets veranderd. Je ziet het ook aan de extreme onderdanigheid van de Japanners aan hun superieuren. Maar nogmaals, de 41e positie van deze film in de top 250 verbaast mij zeer en ik ben er van overtuigd dat als meer filmliefhebbers deze film gaan bekijken alleen om die hoge positie deze film zeer snel uit de top 100 zal verdwijnen want ik kan niet bekijken dat deze film de mainstream filmkijker aanspreekt. De toekomst zal het uitwijzen. 3.0*

In de in 1962 door Masaki Kobayashi geregisseerde film ‘Seppuku’ draait het om een aan de bedelstaf geraakte samurai, vertolkt door Tatsuya Nakadai. In uiterst kalm tempo en met bijna architectonisch uitgetekende beelden onthult Kobayashi de achtergrond en bedoeling van het verzoek van de samurai om juist op de binnenplaats van een daimyo (krijgsheer) van de Ii-clan zelfmoord te willen plegen. Het levert een bijna ondraaglijke spanning en een psychologisch steekspel (pun intended) op tussen de samoerai en de daimyo, welke alleen maar kunnen eindigen in een excessieve uitbarsting van geweld. Eén van de beste Japanse films ooit gemaakt.