Der Hauptmann (2017)

Onevenwichtige en teleurstellend oppervlakkige reconstructie van de gruwelijkheden begaan door een Duitse militaire eenheid onder leiding van Willi Herold [Max Hubacher], een deserteur die weet te ontsnappen aan een groepje stomdronken soldaten die (erg letterlijk) naar hem op jacht waren. Wanneer hij in het wrak van een legervoertuig een kapiteinsuniform vindt, ziet hij zijn kans schoon en doet zich voor als Nazi-kapitein. In die hoedanigheid weet hij verschillende plukjes andere deserteurs onder zijn bevel te krijgen. Regisseur/scenarist Robert Schwentke weet zich zelf blijkbaar ook weinig raad met het bizarre verhaal. Het begint als een zwart-komische variant op The Inspector General, waarin Herold moet improviseren om zijn valse identiteit te beschermen, maar het is volstrekt onduidelijk waardoor Herold transformeerde in 'de beul van Emsland'. Daardoor is de tweede helft eigenlijk niet meer dan een serie gruwelijkheden die, ondanks het feit dat er enkele fraai gefilmde momenten zijn, nauwelijks dramatisch effect hebben.

Het is geweten dat het naziregime voor een groot stuk een proces was van allemaal kleine radartjes met mensen die er aan deelnamen als een uitvergrote bureaucratie zonder te (willen) beseffen waar ze aan meewerkten. Het verhaal van Der Hauptmann lijkt overdreven, maar is wel degelijk echt gebeurd. Het geeft in grote lijnen twee dingen mee. Het effect van een uniform dat voor een machtsgevoel zorgt. Denk ook aan de film Das Experiment waarin de helft van een groep cipier speelt en de andere helft gevangene. Ook echt gebeurd met hetzelfde gevolg waarbij het uniform voor een grotere zelfzekerheid en machtsgevoel zorgt. Daarnaast heb je de bureaucratie, waarbij er geen probleem lijkt te zijn als de regels maar gevolgd worden. En zelfs als het ethisch een probleem lijkt te worden, wordt er gereageerd volgens de regels. Hoe je het ook bekijkt, dit concept zorgt alvast voor een boeiend verhaal. Maar ook de aankleding is mooi gedaan. Uiteraard in zwart-wit zoals wel meer bij oorlogsfilms. Maar met mooie fotografie en belichting. En het effect van bvb een bomaanslag of schietpartij komt hard binnen.

Grotendeels naar waarheid, dit verhaal van schoorsteenveger tot Hauptmann. Willi Herold | De beul van het Emsland – Holland Magazine - holland-magazine.nl De suggestie in de film werd gewekt dat de gevangenen merendeels Duitse deserteurs waren. Dat is niet zo, Herold liet gevangengenomen geallieerde soldaten vermoorden. Reden waarom hij ook door de Britten is berecht en opgehangen. Knappe verfilming van dit nare verhaal.