Tengoku to Jigoku (1963)

Akira Kurosawa wordt vooral herinnerd om zijn historische films, zoals ‘Rashomon’, ‘Schichinin No Samurai’, ‘Yojimbo’, ‘Sanjuro’, ‘Akahige’, ‘Kagemusha’ en ‘Ran’. Toch maakte hij ook een aantal wat minder bekende films die zich in de moderne tijd afspelen. Eén daarvan is de politiethriller ‘Tengoku To Jigoku’ uit 1963. Het is een verhaal dat, voor degenen die er diepere betekenis in willen leggen, gaat over altruïsme versus egoïsme, hoge moraal versus lage moraal, rijke kringen versus uitziuchtloze levens en berusting versus activisme. Maar een beter advies is om de film gewoon te bekijken als een gedetailleerd onderzoek naar een ontvoeringszaak die wordt opgelost door een hardwerkend politiekorps zonder een specifieke heldenrol voor de leider van dat onderzoek.

Eigenlijk bizar: de eerste helft een kamerspel over een moreel dilemma, de tweede helft een zakelijk politie-onderzoek waarin detail na detail leidt naar een uiteindelijke ontmaskering en arrestatie, en toch bijten die twee totaal verschillende invalshoeken elkaar in mijn beleving nergens, ook al omdat ze allebei zo briljant uitgevoerd zijn. (Ik moet erbij zeggen dat ik wel houd van dit soort procedurefilms, zie ook mijn voorliefde voor The day of the Jackal). Toshiro Mifune speelt het zoals gebruikelijk weer perfect, vol ingehouden frustratie, Tatsuya Nakadai biedt hem perfect tegenspel, en om dit duo cirkelen dan nog diverse boeiende personages zoals de chauffeur, de "bootsman" en de kidnapper, plus het gevoel dat je halverwege echt afdaalt naar de volksbuurt... Ach, ik kan alleen maar beamen wat de meeste gebruikers hierboven reeds hebben gezegd en geprezen. (Overigens schijnt de vertaling van de Japanse titel eerder neer te komen op Hemel en hel – zou dat de inhoud beter dekken?)

Na vorige week de avonturenkomedie The Hidden Fortress te hebben gezien, is dit een heel ander soort film van Kurosawa. High and Low begint als een moreel dilemma na de ontvoering van een kind, met gewichtige dialogen en pijnlijke keuzes. Dit werkt na een uur toe naar een eerste climax in een trein. Daarna schakelt de film over naar een detectiveverhaal, waarbij aan de hand van tal van aanwijzingen de ontvoerder stilaan in het nauw gedreven wordt. Het einde vat de klassenstrijd van alle tijden samen : de minachting van de arme behoeftige voor de rijke die alles heeft. Het durft wel eens lang en detaillistisch aan te voelen maar het is daarom niet minder meeslepend en Kurosawa schudt vooral in de tweede helft heel wat talent uit zijn mouw.