Harold and Maude (1971)

Leuke film over een jongen (Harold) die geobsedeerd is met de dood. Zijn lugubere personage deed me in de verte denken aan twee personages uit lugubere (horror)komedies: Wednesday (The Addams Family, 1991) en Brigitte (Ginger Snaps, 2000), al staat deze film kwalitatief wel wat treetjes hoger. En hoewel het qua verhaal heel anders is, heeft het wel die heerlijke warme zwartkomische sfeer van een film als Little Miss Sunshine (2006). Harold en Maude vormen samen de omgekeerde wereld, de jonge Harold als saaie duffe jongen en de oude Maude als de vlotte levenslustige moderne vrouw van destijds (een hippie). Het zit vol met grappige zwartkomische situaties met leuke dialogen, one liners en levenslessen. De lugubere voorgrond verhult de ode aan het leven wat het in feite is, met de duidelijke anti-oorlogboodschap die destijds door de VS ging (de grote begraafplaats, de militaire oom van Harold, de antioorlogsprotest van Maude...) Richting de 4*, een film die beter smaakt naarmate het bezinkt en zich prima voor een tweede kijkbeurt leent.

Regisseur Hal Ashby was met name in de jaren zeventig een geliefd acteurs-regisseur bij critici en (in iets mindere mate) bij het publiek. Zijn tweede film 'Harold and Maude' is zijn meest controversiële en (daardoor niet toevallig) zijn beste. Een tegendraads verhaal over dood, zelfmoord, bejaarden-sex en puberproblemen wordt door Ashby innemend in beeld gebracht en van een vrolijke muzieknoot voorzien door Cat Stevens.

Deze zwarte komedie brengt twee mensen samen die op het eerste zicht zeer verschillend zijn. Harold is jong, mannelijk en geobsedeerd door de dood. Maude is oud, vrouwelijk en vol van liefde voor het leven. Toch hebben ze ook zaken gemeen. Allebei doen ze aan artistieke expressie en willen ze uitbreken uit het maatschappelijke keurslijf, uit de kooi van morele voorschriften. Oh my, how the world still dearly loves a cage. Harolds geënsceneerde zelfmoordpogingen zijn happenings, zoals die plaatsvonden in de moderne kunst van die tijd. Ze doen ook denken aan het gedicht Résumé van Dorothy Parker. Zijn moeder probeert hem vruchteloos tot een normale burger te kneden. Maud houdt intens van het leven, de vrijheid, de natuur. De oorsprong hiervan wordt pijnlijk duidelijk via de tatoeage op haar arm. Ze probeert nog steeds uit een concentratiekamp te ontsnappen. Ze verplaatsen zich in heel wat al dan niet gestolen auto's, onder andere een Buick en een gele Volkswagen Kever. De achtervolgingsscène is dolkomisch. Harold krijgt een Jaguar cadeau, maar bouwt deze om tot lijkwagen. Met z'n laatste daad maakt hij duidelijk dat hij wil blijven leven, wellicht onder invloed van Maud. Passend bezingt Cat Stevens het leven, de vrijheid en de natuur. Hij heeft een cameo op de tweede begrafenis. Regisseur Hal Ashby is een kwartier voor het einde te zien als bewonderaar van een modeltrein. Het leger, de Kerk en de psychiatrie worden op de hak genomen, met typetjes die deze instellingen vertegenwoordigen en met op de achtergrond een portret van Richard Nixon, Paulus VI en Siegmund Freud. Het is donkere humor die heel wat conventies en vanzelfsprekendheden onderuithaalt.