Höstsonaten (1978)

Eén van de meest overschatte beroepen ter wereld is wel dat van de acteur of de actreutel. Kijk, ik trek een mantel aan en nu ben ik een tovenaar of kijk, ik zet een kroontje op, ik ben een prinses. Nog erger wanneer iemand de vreugde, het verdriet of welke emotie dan ook van een ander gaat uitbeelden. Wat dat betreft ben je niet aan het goede adres bij Ingmar Bergman. De Zweedse regisseur schuwt het grote gebaar en de grote emotie niet en bereikte met ‘Hõstsonaten’ in 1978 zijn absolute top of diepte. Je moet er tegen kunnen, maar als dat lukt dan is dit gala voor de sterren Ingrid Bergman (geen familie), Liv Ullman en Lena Nyman een meer dan geslaagde ensemblefilm.

Erg confronterende en schrijnende film over een moeder-dochtersrelatie waarbij de confrontatie niet uit de weg wordt gegaan en waarbij oude wonden opengereten worden. Erg sterke dialogen kenmerken deze film en ook op basis herinneringen kom je heel wat te wegen over de broze relatie. Charlotte komt nogal narcistisch over en zette haar carrière steeds boven haar gezin. Ze weet niets van haar kinderen en was ook schaamteloos verbaasd wanneer bleek dat haar dochter Eva haar andere, gehandicapte dochter in huis heeft genomen. Met haar rode jurk werd ook haar zelfingenomenheid verder geaccentueerd. Dit stak schril af met de sobere omgeving en de grauwe herfstbeelden. Sterk acteerwerk van Ullmann en Bergman brengen de film de nodige geloofwaardigheid. Zoals we van Ingmar gewend zijn een erg sobere setting in een lees is more stijl, knappe close-ups ook van de protagonisten, sfeervol en emotioneel raak. Sterk!

Herfstsonate van Bergman, fantastische film. In 1993 nog meesterlijk nagespeeld door Tosca Niterink en Arjan Ederveen in Kreatief met Kurk, in een hilarisch taaltje dat voor Zweeds moest doorgaan haha... De film mag dan misschien deprimerend ogen en zwaar lijken, er zit absoluut flair en zelfs vaart in de film. En humor! Enorm gelachen om Bergman als ze die douche probeert aan te zetten.. "Ik durf te wedden dat de douche het niet doet." ..eronder gaat staan, met badjas en al en dan.. ja hoor, springt de douche aan.. "Oh, toch wel." Hahaha.. Charlotte (Ingrid Bergman) is een wereldse, egocentrische vrouw die nooit veel aandacht heeft geschonken aan haar kinderen, waar ze overigens niet echt mee lijkt te zitten, althans zo lijkt het, want als ze in haar eentje op haar kamer zit zegt ze hardop tegen zichzelf: "Altijd weer dat schuldgevoel." Liggend in bed komt ze op het - in haar ogen - lumineuze idee haar Mercedes cadeau te doen aan haar dochter. Als een soort van goedmakertje. De chemie tussen Eva (Liv Ullmann) en Charlotte is weergaloos. Beide zitten gevangen in een psychische osmose, de spreekwoordelijke navelstreng moet nog worden doorgeknipt. Bergman zit de twee hoofdrolspelers dicht op de huid, zoals in de scène aan de piano; een beeldvullende close-up van zowel moeder als dochter gevangen in één frame. Charlotte speelt Chopin en Eva kijkt toe, maar Eva gaat vervolgens haar moeder langdurig aan zitten staren, met haar groene kijkers. Prachtig vertolkt trouwens door Ullmann, dat zorgzame naar haar moeder en zusje toe, de schattige blikken die ze haar moeder door haar ronde brillenglazen toewerpt, de vlecht rond haar hoofd als een soort krans. Haar monoloog waarin ze er alles uitgooit is van een absolute intense schoonheid.