Amarcord (1973)

Vind dit de minste Fellini die ik tot nu toe zag. Erg saai gebeuren dat duidelijk te lijden heeft onder het ontbreken van een spanningsboog, of verhaal zo je wilt. De interrupties van die oude man zijn trouwens wel een erg leuke vondst en met name het tracking-shot voor die witte kraampjes langs, bijzonder goed. Dit soort dingen redden Amarcord nog van een werkelijk roemloze score.

De cyclus van de vier seizoenen is de kapstok waaraan jeugdherinneringen opgehangen worden. In de lente zweven zaadpluisjes door de lucht; in de zomer is er zon, zee en azuurblauwe lucht; in de herfst zijn er mist, kale bomen en dorre bladeren; in de winter is er sneeuw. Daarmee hangen de levensfases samen: de jeugd van de scholieren in de lente; een seniele bejaarde in de herfst; ziekte en dood in de winter. Op het einde herbegint de cyclus met nieuwe zaadpluisjes en een huwelijk. De titel is afgeleid uit het dialect van Emilia-Romagna, de regio waar Fellini zelf opgroeide in de jaren '30. Hij putte uit z'n jeugdherinneringen, maar echt autobiografisch is het niet. In tegenstelling tot de regisseur is Titta enig kind en zoon van een bouwmeester. Dit centrale personage is vooral waarnemer. In een opeenvolging van nostalgische herinneringen wordt hij omringd door excentrieke familieleden, klasgenoten, leraars en dorpsfiguren. De plaatselijke schone Gradisca valt op door de felrode kleur in al haar scènes. De kolossale tabakverkoopster wekt de eerste lustgevoelens op bij de puber. Op de achtergrond vinden historische gebeurtenissen plaats, met name de opkomst van het fascisme. Amerikaanse cinema is ook aanwezig: er zijn affiches met onder anderen Laurel en Hardy, en de bruidegom wordt Gary Cooper genoemd. De jurist doorbreekt de vierde muur als expert in de lokale geschiedenis. Nino Rota gebruikt twee terugkerende thema's: het dalende hoofdthema en het luchtige melodietje dat de kapper op z'n dwarsfluit speelt. De begeleiding heeft het karakter van circusmuziek, omdat Fellini het leven zag als een circus of een bonte stoet met knotsgekke figuren.

Fijne aangename goedgehumeurde film van Fellini, die met nostalgie terugkijkt naar zijn jeugdjaren in Rimini. Amarcord is een reeks tafereeltjes uit het sociaal-politieke leven onder het fascisme van de jaren 30. Het voorbijgaan van de seizoenen geeft ritme aan de film : de heksenverbranding luidt het begin van de lente in, in de zomer klimt de gestoorde oom uit de familie in een boom en wil er niet meer uit, in de herfst loopt opa in de mist verloren net voor zijn voordeur. De film zit ook bol van seksuele fantasieën. Niet in het minst La Gradisca, maar vooral de scène waarin Titta aan de gigantische borsten van de opgewonden kruidenierster blaast in plaats van te zuigen (jawel!) is heel bekend. Heel wat kleurrijke figuren passeren de revue (die fantast ), maar scènes waarin een "verteller" in de camera kijkt spreekt me minder aan. De muziek is prachtig en animeert Fellini's theater van het leven. Je moet er wel in kunnen meegaan want de regisseur hanteert een heel aparte stijl die niet iedereen zal kunnen bekoren en nochtans een o zo grote stempel heeft gedrukt op hedendaagse cinema.