Im Westen Nichts Neues (2022)

Uitstekende film over een Duitse jongeman die zich aanmeldt bij het leger ten tijde van de eerste wereldoorlog. Niet de eerste verfliming van het boek van Erich Maria Remarque. En wellicht allemaal al eens eerder gezien, maar wel uitstekend uitgevoerd en het ziet er allemaal goed uit. De film weet een sterk en soms indringend beeld te schetsen van hoe het er aan toe ging aan het front met alle gruwelijkheden die daarmee gepaard gingen.

Naar deze film keek ik toch enigszins uit. De derde verfilming van het wereldberoemde boek van Erich Maria Remarque. Niet dat deze film steeds de lijn volgt van het boek, integendeel zelfs bij momenten, jammer vond ik persoonlijk. Het staat buiten kijf dat de film erg zorgvuldig gemaakt is. Technisch en cinematografisch weinig op aan te merken. Het valt wel op dat de harde oorlogstaferelen doelbewust en expliciet in beeld worden gebracht (zoals bvb de tank die over een soldaat reed of het gevecht waarbij de helm als slagwapen werd gebruikt) . Ik had in de plaats daarvan meer ruimte willen zien van de uitwerking van de personages. De legeropleiding van Paul en diens maten komt niet of nauwelijks aan bod. Die sprongen 18 maanden later vond ik overigens niet altijd goed gemonteerd al waren de scènes in Compiègne of de scènes tijdens de laatste dagen en uren voor de Wapenstilstand erg knap, zowel visueel als geestelijk. De scène in de bomkrater was beklijvend en het doet Paul voor het eerst beseffen dat de vijand ook maar een gewone man was met vrouw en kind. De andere was geen barbaar, maar leek verdacht veel op hem of zijn maten, slachtoffers van de oorlog en diens veldheren. Buiten de gevechten en hetgeen ik net neerpende slechts bij flarden het randgebeuren van de loopgravenoorlog. Weinig aandacht voor het ongedierte, de koude, de honger, de angst, de achterhoede. Zelfs de kameraadschap komt behalve met Katz te weinig uit de verf. Net als het boek weinig tijds- of plaatsbesef of historische duiding, bewust overigens van Remarque, net om de universaliteit te duiden of de klemtoon te leggen op de verschrikkingen van de oorlog in al zijn facetten, alleen kwam dat laatste er niet altijd uit. Een aanrader? Zeer zeker! Maar hij haalt het niet tegenover de klassieker uit 1930 of het boek uit 1929.

Uitzonderlijk goed gemaakte film. Geeft de waanzin en de absurditeit van oorlog goed weer. Hij gaat wel door merg en been dus be prepared...

Effectieve anti-oorlogsfilm over een groepje vrienden die in de nadagen van WOI vrijwillig in dienst gaan bij het duitse leger. Door de oppervlakkige karakterisering is het soms wat moeilijk meeleven met de hoofdpersonen, maar dit wordt voldoende gecompenseerd door het visuele aspect van de film. De uitzichtloze loopgravenoorlog wordt gedetailleerd in beeld gebracht, met bloederige, groots opgezette aktiescenes die weinig aan de verbeelding overlaten. Het spektakel staat echter volledig in dienst van de boodschap. War... what is it good for?

Visueel is deze film een waar spektakel, deze maakt voor mij zelfs het debacle 1917 deels goed wat ik echt een draak van een film vond. Maar dat gezegd hebbende: De eerste wereldoorlog blijft gewoon minder interessant dan de tweede, hoeveel films ze er nog over maken er valt gewoon niet zo heel veel te vertellen en dit soort films zijn dan vaak ook volledig afhankelijk van de aktie. Alles wat er buiten de loopgraven gebeurde interesseerde me eigenlijk niet zo heel veel. Het enige wat ik dacht was laat de actie maar weer terugkomen. Als dan 3-kwartier voor het einde van de film de oorlog voorbij is en de wapenstilstand is getekend ga je je ook terecht zorgen maken, want daarna gebeurt er eigenlijk vrij weinig meer en dat stuk hadden ze voor mij part weg kunnen laten. Ik denk dat deze film beter was geweest wanneer ze heel de film lang in de loopgraven hadden gezeten, om een beetje dat claustrofopische gevoel te creeeren, maar als je eerst voor je leven vecht in de meest embarmelijke omstandigheden en in de volgende scene ga je boerenmeisjes op het platteland versieren komt dat toch minder sterk over. Wat ik ook vond is dat de Duitsers in deze film volledig in de slachtofferrol gaan zitten. Zij willen de oorlog eindigen, de Fransen lijken dat niet te willen. Bij hen vallen de meeste slachtoffers op de meest lugubere manieren, zij tonen dan weer empathie als ze zelf iemand vermoorden. Dat stond me eerlijk gezegd best tegen. Ze zijn zeker vergeten dat zij deze oorlog begonnen zijn? Al met al, net een krappe 7 wil ik best geven maar ik ben toch deels wel op m'n honger blijven zitten. Er had een stuk meer in gezeten.

De 3e verfilming van het bekende boek, de verwachting lag dus hoog. Misschien wel te hoog bij mij. Vooral de originele film uit 1930 maakte veel indruk. Een verfilming amper 12 jaar na het einde van de oorlog. Waarin we goed de impact zien van een klas jongere kerels die de oorlog ingaan vol vaderlandse trots, totaal niet wetende wat op hen afkomt. Om dan de gruwel van de oorlog er op te zien inhakken en de hoop snel verdwijnt. De (tv)verfilming uit 1979 kon dan weer rekenen op grote namen als Donald Pleasence, Ernest Borgnine en Ian Holm. De versie uit 2022 is trouwens de eerste Duitse verfilming naar het origineel ook Duitse boek. En hier wordt vooral visueel uitgepakt en komt de impact van de oorlog zelf hard binnen. Maar ik mis wel de echte impact van het verhaal zoals de schrijver het bedoeld had. Iets minder dus, maar toch nog vrij goed door andere troeven.

Ben zelf altijd wat minder geïnteresseerd in de Eerste dan in de Tweede Wereldoorlog, maar qua spektakel scoort deze film in ieder geval goed. Wel een aantal scenes die dermate smerig waren dat ik er eigenlijk niet naar kon kijken. In ieder geval zijn de makers erin geslaagd elk sprankje heroïsme uit de oorlog te halen. Verder vind ik het toch altijd wel terecht dat er een menselijk beeld van Duitsers wordt neergezet, zij waren ook gewoon jongens die door slechte leiders de oorlog in werden gestuurd en maakten de meest afgrijselijke dingen mee. Ondanks dat sommige soldaten ook in de Eerste Wereldoorlog oorlogsmisdaden hebben gepleegd, was dit aanzienlijk minder dan de Tweede Wereldoorlog. Verder wijkt de film wel wat teveel af van het boek, 80 procent gaat over de laatste paar dagen van de oorlog. Dat had wat minder gemogen. En verder blijft de dood gewoon het vreselijkste wat er is, afschuwelijk.

Oorlog is waanzin. Dat blijkt maar weer eens uit deze film. Duitse degelijkheid. Er wordt veel tijd genomen voor het niet erg ingewikkelde verhaal. Toch blijft het van begin tot eind boeiend. Er zijn slechts elementen van het boek gebruikt en veel wijkt er van af. Beetje raar om daar je beoordeling van af te laten hangen. .