High Noon (1952)

Een sterke western die voor zijn tijd een buitenbeentje was. Het gaat niet meer over een avonturenfilm met goeie cowboys, slechte outlaws en eventueel wat indianen. Bovendien is dit een verhaal dat aansluitend wordt weergegeven. Je ziet letterlijk met momenten de klok voorbij tikken. Het helpt om stap voor stap een sfeer van spanning op te bouwen.Niet moeilijk dat het een Oscar voor beste montage won. De film is ook wel wat beladen. John Wayne vond de visie van de film slecht en weigerde dan ook om er in mee te spelen. De film werd opgenomen begin de na-oorlogsjaren als veel Amerikanen paranoia werden en er lijsten kwamen van te linkse figuren die als de nieuwe vijand werden beschouwd. Dat zorgde ervoor dat mensen met deze film niet wilden of konden meespelen. Of dat ze net door deze film op zo'n lijst kwamen te staan. De film heeft ook een achterliggende boodschap, maar laat de mening open. De marshal die de wet negeert en persoonlijk in confrontatie gaat vs het laffe dorpje dat z'n mening misschien wel heeft maar als het er op aankomt geen hand uitsteekt. En dan nog het noorden dat de doodstraf niet wilde doorvoeren tegenover de hardere taal van het zuiden dat meteen komaf wil maken van criminelen. Los daarvan is High Noon een spannende western. De muziek, de tikkende klokken, de mannen die blijven wachten op de trein, marshal Will Kane die zenuwachtig rondloopt op zoek naar hulp, de trein die uiteindelijk in de verte te horen is, ... Prachtig gedaan. De keuze voor zwart-wit kan ik wel volgen. Dit is dan ook geen western voor de mooie landschappen, maar voor een intrigerende sfeer in een dorpje. Gary Cooper blijft een professionel en schittert in deze rol. Ook de dames doen het niet slecht. Blijft een goeie film!

Uiterst simpel verhaal maar hoe doeltreffend. De shoot-out ten spijt wordt de spanning heel de film lang opgebouwd door een combinatie van tikkende klokken, het psychologische spel in het dorp, het repetitieve maar verslavingsgevoelige deuntje van Tiomkin en natuurlijk de schitterende regie en camerawerk van respectievelijk Fred Zinnemann en Floyd Crosby. Gary Cooper speelt de rol die hem op het lijf geschreven is en krijgt ook bijna alle schermtijd toegewezen. Zijn echtgenote Grace Kelly is dan weer een aardig stuk specimen en het is dan ook jammer dat ze zo’n korte filmcarrière heeft gehad. Fijn om haar hier aan het werk te zien. Dat geldt ook voor de rest van de cast, met hier en daar enkele bekendere koppen. Eén van de beste scènes van de film vind ik de volksraadpleging in de kerk. Zeer herkenbare toestanden met alles wat de mens eigen is. Deze scène is tekenend voor de sfeer van de film. Het donkere randje van de film wordt eigenlijk niet bepaald door de (externe) dreiging van de bandieten maar door het gebrek aan solidariteit van de numeriek veel sterkere dorpelingen. Meer dan terechte klassieker en een plezier om te herzien.

Oudje die ik via de kringloop bemachtigd heb en uiteraard nieuwsgierig naar was. Een western, oude film, Cary Cooper en Grace Kelly, een titel die klinkt als een klok, veel goede ingrediënten aanwezig, dat sowieso. Maar helemaal top is het net niet. Veel introductie is er niet met de drie ruiters die het stadje doorkruisen terwijl de bruiloft van de sheriff gaande is. En het is dat eerste half uur best zoeken waar dit verhaal heen gaat. Wie is Frank Miller? Wat is het probleem met de sherrif? En wat met die houding van de burgers, en de problemen met Harvey Pell. Maar dan blijkt na een half uur dat verschillende dorpelingen openlijk dwepen met Miller en komt in die zin de echte strijd naar voren. De sheriff heeft meer tegenstanders dan vijanden blijkt. En dat maakt de film toch meteen een stuk interessanter. Het mindere aan High Noon is toch de gedateerdheid die naar voren komt in het tempo dat hollen of stilstaan is, een bepaalde braafheid over het hele gebeuren en vooral de vrij stroeve dialogen. Leuk is het wel Grace Kelly een keer te zien, Cooper acteert prima en de spanning is verschillende malen van zijn gezicht af te lezen, de erg jong ogende Lloyd Bridges is erg grappig en de film heeft een aangenaam korte speelduur. High Noon is dan ook een wedstrijdje goede punten tegen slechte punten afwegen, en hoofdzakelijk is dat goede dingen tegenover de tand des tijds. High Noon is dan uiteraard ook een film die gezien moet worden in het tijdsbeeld van de jaren '50 en wat mij betreft niet vervelend, degelijk en meer dan te doen voor een keer.