Vals im Bashir (2008)

Ongelofelijk. Ontluisterend. Hallucinant. Enerzijds natuurlijk de inhoud, de tragiek van jongens die onvoorbereid een oorlog worden ingegooid die ze niet om persoonlijke idealen voeren, de machteloosheid waarmee ze een genocide laten begaan en individueel met enorme schuldgevoelens achterblijven, de doodsangst, maar ook de onbetrouwbaarheid van de herinnering, de enkele fantasierijke uitstapjes, de verluchtende anekdotiek - o wat is deze film in evenwicht! - etcetera etcetera, anderzijds de dynamiek van de film, de muzikaliteit (zowel visueel als auditief), de originaliteit, de inventiviteit, het wrange en krachtige idioom... Ik kan nog even doorgaan, maar stilte is de enige manier om werkelijk hulde te brengen aan een superieur kunstproduct als dit. Ja, hier is een mens ondersteboven van. Kijken. Punt. Ervaren! Uitroepteken! (En nu naar Wikipedia, want de filmmakers leggen de hele historische dimensie van de massamoord eigenlijk niet duidelijk uit. Een bewuste en verdedigbare artistieke keuze - in de eerste plaats is 'Waltz with Bashir' bijgevolg een menselijke film, geen politiek geladen kritiek. Hoewel ook die dimensie er vanzelfsprekend inzit.) 4,5*

Ik moest me achteraf toch even inlezen over de Libanese-Israëlische oorlog uit 1982 om de film volledig in me op te nemen. Ook de slachting in Sabra en Shatila in Beiroet, begaan door bondgenoten van Israël was me onbekend. Israël stond erbij en keek ernaar, en handelde toen het al te laat was ... Sterke animatiefilm alvast die als een soort documentaire werd geschoten. Knap om dit onderwerp op deze manier (nog eens) onder de aandacht te brengen. Daarnaast een zeer sterk uitgangspunt om het gebeuren als een soort trauma te zien waarbij de soldaten die erbij waren zich amper nog iets konden herinneren van de plaatsgevonden gebeurtenissen. Alsof het trauma werd verdrongen door een zwarte blinde vlek. Aan de hand van interviews als in een documentaire komt het geheugen met flarden terug. Visueel eveneens erg sterk weergegeven. Rauw en indringend. Ook het kleurgebruik is intens met vele geel- en roodtinten, vaak refererend naar vuurgevechten, dood en vernieling. Sowieso enkele sterke scènes zoals de optocht in het palmbos of de beschieting van de tanks ... De montage is eveneens prima waarbij het oorlogsgeweld wordt afgewisseld met interviews. Op die manier worden ook de puzzelstukjes telkens op de juiste plaats gelegd en wordt het gebeuren ontrafeld. Feit is dat het kruitvat dat het Midden-Oosten is enorm complex en zeer genuanceerd benaderd dient te worden. De waarheid is nauwelijks uit te klaren en vele oorlogen en protagonisten later is duidelijk dat er in dit conflict nauwelijks te streven valt naar vrede en harmonie. Deze animatiefilm drukt je opnieuw met de neus op de feiten, en deze zijn niet rooskleurig. Knap!

Sterk. Deze animatiefilm afkomstig vanuit Israëlisch land stond al voor een aardige tijd op mijn kijklijst. Op televisie heb ik deze film meerdere keren voorbij zien komen, en wat me destijds opviel was dat het een 16+ rating had. Toen zag ik nooit een volwassenen animatiefilm voorbijkomen, sindsdien heb ik de film in de gaten gehouden. De film voelt eigenlijk aan als een geanimeerde documentaire gemengd met een stukje fictie. We volgen een personage die verdacht veel op de regisseur zelf lijkt. Een logische keuze gezien de regisseur zelf dan ook een soldaat was en de beelden van dichtbij heeft meegemaakt. We zien het dus door zijn ogen, maar voor wie exclusief gruwelbeelden verwacht komt bedrogen uit. Er zit wat meer onder deze film. De stijl van animeren ziet er goed uit en de gele gloed die over de film hangt weet ook goed te werken. De poppetjes zelf zijn dat weer wat houterig die je geregeld uit de film halen, verder zijn er weinig kritiekpunten om de film op af te kraken. Buiten wat afleidende beelden is het namelijk een sterke film die je flink in de maag stompt. Het verhaal zelf zit ook goed in elkaar. Een stukje film wordt afgewisseld met echte mensen die praten, alleen zijn ze geanimeerd. De beelden van hallucinaties zijn overweldigend en het geweld wordt soms hard in beeld gebracht. Echter is de film niet bijzonder gewelddadig en zijn enkel en alleen de allerlaatste beelden echt schokkend te noemen. Een ontroerende en meeslepende film die helaas soms wat afleidt door de manier van animeren. Verder blijft het een goede antioorlogsfilm verpakt in een uniek sausje die de film direct weet te onderscheiden van andere oorlogsfilms. Het is geen plezierige, maar wel een belangrijke kijkervaring die ik graag aan iedereen wens aan te raden.