De Stille Kracht (1974)

Opmerkelijk dat hier nog geen berichten bij zijn geplaatst, terwijl dit vijftig jaar geleden toch zeer spraakmakende televisie was, zij het vooral vanwege een "controversiële" scène met een geheel blote Pleuni Touw. Gelukkig is die scène inmiddels niet meer zo sensationeel als toen: wat er ín die scène gebeurt is feitelijk veel schokkender.         Dezelfde regisseur maakte een jaar later naar dezelfde auteur de televisieserie Van oude mensen de dingen die voorbijgaan, en feitelijk lijdt De stille kracht aan dezelfde euvels, met zeer toneelmatige dialogen en vertolkingen, weinig begeleidende sfeermuziek, en bovenal opnames waarvoor letterlijk geen voet buiten de studio werd gezet. Waar dat in Van oude mensen nog functioneel was omdat daar het hele verhaal zich binnenshuis afspeelde (op een enkel café-terrasje na), krijgt De stille kracht hierdoor een bijna doodse uitstraling: van de prachtige natuur waar zoveel sprake van is zien we dus helemaal niets, de buitensfeer wordt slechts gesuggereerd door een constante geluidsmuur van cicada's of krekels plus een beo die af en toe door de dialogen heen schreeuwt, en dat er een Javaanse opstand dreigt vernemen we slechts uit de gespannen gesprekken in plaats van dat we zelf duistere blikken, onheilspellende inlanders of sinistere schaduwen te zien krijgen.         De serie redt het vanwege het fascinerende verhaal, de sterke vertolkingen van de meeste acteurs (waarvan er velen een jaar later opnieuw mochten opdraven) en het half cynische, half reële vertelperspectief van Ton Kuyl als de schilder Paul van Hove, maar het gebrek aan "atmosferisch" realisme weegt zwaar, net als het feit dat een echte climax ontbreekt, want na het plotselinge ophouden van de onverklaarbare gebeurtenissen en het bijbehorende uitblijven van de opstand wordt het verhaal nogal snel en op onbevredigende wijze afgerond. Spijtig.