Sátántangó (1994)

Vond het werkelijk prachtig. De cinematografie, met de tergend trage shots die hypnotiserend werken, de muziek die de trance waarin je zit aanlengt en het verhaal. Het grappige, mooie verhaal. Heerlijk. De scènes met het meisje en de kat (eigenlijk gewoon heel hoofdstuk 5), een van de leukste dansscènes ooit, de beledigende karakterschetsen, de Turken die komen (ingeluid door de bellen), het dicht timmeren van de kamer, diverse scènes waarin mensen eenvoudigweg wandelen door wind en regen en de koeien vormen enkele hoogtepunten. En dan te bedenken dat dit een ordinaire oplichtersfilm is, maar dan wel een met intelligente knipogen naar het geloof en communisme EN met de meest interessante groepsdynamiek ooit.

Deze film - eindelijk afgekeken - moet het voor mij vooral hebben van het schitterende camerawerk en niet te vergeten de prachtige score die wel een en al pessimisme uitstraalden. Neen, vrolijk word je niet bij het zien van deze film. Vervallen huizen, zuipende mensen en dan die nooit ophoudende regen. Het mooiste gedeelte blijft voor mij toch wel dat van "Het meisje en de kat". Ik moest bij het zien daarvan enigszins denken aan de film "Mouchette" van Robert Bresson. Ook in die film ging het om een gekweld tienermeisje dat op een zeer tragische wijze de dood vond. Een nadeel vond ik wel dat sommige delen een te veel aan dialoog hadden en die waren niet allemaal even interessant. Het was voor mij daarom ook af en toe doorbijten geblazen. De film had voor mij trouwens ook best wat korter gemogen, want een film met een duur van ruim 4½ uur eist natuurlijk wel behoorlijk veel van het uithoudingsvermogen van een kijker zoals ik. 4.0*

Eindelijk de moed gehad om het meesterwerk van Béla Tarr te bekijken. Weliswaar in stukken en brokken, in één keer zag ik het niet zitten en had ik ook niet de ruimte. Als voorbereiding op zag ik recent ook een aantal andere films van Tarr. De toon is vaak dezelfde. Rauw, somber, troosteloos. Tarr neemt je mee naar een visuele ervaring van langgerekte scènes. Soms wat opgewekt, zoals de dansscènes als medicijn tegen het voor de rest monotone harde leven. Soms sfeervol en ruimtescheppend zoals de openingsscène met de koeien. Weet je meteen waar je aan toe bent. Als metafoor voor het kuddedier dat de mens is. Vrijheid is relatief als je niets anders gewoon bent geweest dan opsluiting. Wat rest de mens dan nog? Alcohol natuurlijk waarbij het miezerige leven wordt weggezopen, als een escapisme. En macht is het opium van het volk. De zwakkere overheerst de nog zwakkere. Zware scènes daar met dat jongetje en die kat. Zoals steeds neemt Tarr zijn tijd om het in beeld te brengen. Ongemakkelijk. Verder ook het cameragebruik dat opvalt. Langzaam in- of uitzoomen, maar steeds met de optiek om de beelden voor zich te laten spreken, observerend. Een camera die langs diverse (getekende) gezichten glijdt. Sterk, maar eindeloos lang. Moeilijk om alle ervaringen van 435 minuten te bundelen in enkele zinnen.